اادر خدمت اصلاح الگوی مصرف

سایت اطلاع رسانی اسفندیار عباسی

صفحه اصلی    معرفی سایت    تازه های سایت    همکاری با سایت   درباره اسفندیار عباسی    تماس با ما

مقاله ها و پیوندها:    بخش اول - آلودگی اطلاعاتی    بخش دوم - توسعه محلی 

خدمات پشتیبانی پژوهش            خدمات پشتیبانی نشر             خدمات پشتیبانی توسعه محلی

 برای پژوهشگران          برای اولیا و مربیان           برای برنامه ریزی و سیاستگذاری       

Making Sense of Peak Oil and Energy Uncertainty by Daniel Lerch

اوج نفت چیست و چگونه آینده انرژی جهان را مبهم ساخته است؟ نویسنده: دانیال لرچ، مترجم: حمیرا شریفی

ا«ای آر او آی» چیست و چرا مهم است؟ ا نسیتنسیت

نمای بزرگتر

صرفه اقتصادیِ منابع گوناگونِ انرژی را با اندازه گیری نسبتِ بین مقدار انرژی به دست آمده به مقدار انرژی سرمایه گذاری شده  محاسبه می کنند. نمودار بالا به بیننده مجال مقایسه این نسبت ها را برای چندین منبعِ انرژی می دهد. همانطور که در این نمودار دیده می شود، زمانی برای تولید 100 بشکه نفت خام، معادل 1 بشکه نفت، انرژی مصرف می شد. اما این نسبت در دهه 1990 به کمتر از 15 به 1 رسید. بیشتر بخوانیدبتس نتسن سنی تنسیتنس ینس ینستینس ینستینس ینس

توسعه محلی روستاها در عصر اوج نفت: اقتصاد مقاومتی از منظری دیگر

در نیم قرن اخیر، بسیاری از روستانشینان جهان در پی ترقی و پیشرفت راه مهاجرت به شهر را در پیش گرفته اند. برخی دیگر از روستاها کوشیده اند که خود تبدیل به شهر شوند. اما تعدادی از جوامع روستانشین جهان، در حرکتی بدیع، به جای ترک موطن و فرهنگ محلی، اقدام به تبدیل آبادی خود به روستایی به مراتب پیشرفته تر از شهرهای امروز جهان کرده اند. بیشتر بخوانید بی ی بتنسبیتستسنی سنیت سنتیتنسی تنی

(peak oil) اوج نفت

بازگشت به داستان های بابا یدی

علاوه بر گرم شدن کره زمین و تغییرات آب و هواییِ فراگیر، دلیل دیگر استقبال از فناوری های مناسب در طرح های توسعه محلی و روستاهای نوظهور، یعنی فناوری هایی که کمتر به سوخت های فسیلی متکی اند، پدیده ای به نام اوج نفت است. اوج نفت اصطلاحی است که صاحبنظران غربی در ارتباط با افزایش هزینه های مرتبط با استخراج نفت و همزمان افزایش تقاضای جهانی برای نفت به کار می برند. توضیح اینکه، برای تولید انرژی، باید انرژی مصرف کرد و لذا اقتصادی بودن تولید هر یک از منابع انرژی را می باید با احتساب هزینه انرژی صرف شده برای تولید هر واحدِ آن انرژی محک زد. مثلا برای تولید هر بشکه نفت چه مقدار انرژی مصرف می شود؟ بر اساس محاسباتی که به حروف اختصاری «ای آر او آی» معروف است، زمانی انرژی مورد نیاز برای استخراج هر 100 بشکه نفت معادلِ 1 بشکه نفت بود (آمریکا، 1930)، اما اخیرا (دهه 1990) با هزینه کردِ انرژی موجود در یک بشکه نفت فقط 15 بشکه استخراج می شود. بت تسنت سینتنیت نست نست نتس ینت سینت سنیسنت سنی سنیت

بر اساس این نظریه، اگر استخراج جهانیِ نفت در حال حاضر به اوج خود نرسیده باشد به زودی خواهد رسید و سپس روندی کاهشی به خود خواهد گرفت. دلیل کاسته شدن از راندمان استخراج نفت، کاهشِ منابع نفت سبک و افزایش هزینه ها و خطرات زیست محیطی مرتبط با استخراج نفت سنگین باقیمانده است. صاحبنظران این حوزه اقتصادی برای اثبات نظریه خود از یک سو به بالا رفتن بی سابقه قیمت نفت و مشتقات آن و از سوی دیگر به کاهش فاحش سرمایه گذاری های جهانی در این حوزه در سال های اخیر استناد می کنند. بتینتسن تسنتسن سنیت نسیت نست سنت نس سن سن ینست ینس تنی سین س ن

به لحاظ توسعه فناوری های متکی به نفت در تمامی حوزه های اقتصادی، کلیه جوامع دنیا که از الگویِ توسعه غربی پیروی کرده اند فاقد آمادگی و قوامِ لازم برای رویارویی با پدیده اوج نفت اند. کاهش تولید نفت و بالا رفتن قیمت آن طبعا هزینه  تولید و مصرف در جمیع بخش های اقتصاد را تحت شعاع قرار می دهد و موجب افزایش کلی قیمت ها می گردد. از سوی دیگر تا زمانی که هزینه استخراج نفت نسبتا پایین بود، هزینه های جانبیِ استفاده از نهاده هایی چون کود و سموم شیمیایی در کشاورزی، مصالح ساختمانیِ انرژی بَر، مثل سیمان، آجر، میلگرد و تیرآهن در ساخت و ساز، و بهره گیری از اتومبیل های شخصی برای حمل و نقل را می شد تا حدی با پرداخت یارانه های دولتی تعدیل کرد. اما با افزایش هزینه استخراج نفت، شاهد انتقال اجتناب ناپذیر این هزینه ها به جامعه مصرف کننده در سراسر جهان بوده ایم. کما اینکه می بینیم گرانی غذا، مسکن و هزینه حمل و نقل از مسایل کنونی تمامی کشورهای جهان است. ناگفته نماند که هرساله، در واکنش به گرانی نفت، تخصیص مساحت بیشتری از اراضی زراعی در جهان برای تولید نوعی سوختِ زیستیِ جایگزین به نام اتنول (الکل اتیلیک)، از آب و خاک موجود برای کشت غله و حبوبات در سطح جهانی کاسته است. کارشناسان، کاهشِ فاحش در تولید غله و حبوبات را از جمله عوامل بحران گرانی غذا از اواسط دهه پیش تا کنون می دانند. تینتسنت ت نت نست سنیتبیتیسنیتس نیت س نست ینست ینسیت نست نست نست نستنس  

برخی از دولت ها برای تسهیلِ دستیابی مردم به ملزومات زندگی، اخذ وام بانکی را آسانتر کرده اند. اما اتکای اقتصادِ کشورها به وام موجب تورم و لذا افزایش بیشتر قیمت ها در سطح جامعه می شود. در واقع، اتکا به سیاست های اقتصادی مبتنی بر بدهی از یک سو و کاهش یا حذف یارانه ها (موسوم به «سیاست های ریاضتی») از سوی دیگر، از عوامل اصلی بحران های سیاسی و اجتماعیِ جاری در اروپا و آمریکای شمالی برشمرده می شود. جای پایِ عامل نفت و پدیده اوج نفت در این مسایل را می توان از حاد تر شدن این بحران ها در کشورهایی چون یونان، اسپانیا، پرتقال و ایتالیا استنباط کرد چرا که این چهار کشورِ عضو اتحادیه اروپا بیش از دیگر کشورهای عضو، متکی به نفت وارداتی اند. اینیتس نست تس ینست ینست ین تسنیت سن سن یتتتتنست سنتسنیت نست ینس تنس

ناگفته نماند که پاسخ کشورهای استعمارگر به پدیده اوج نفت، تلاش برای چنگ اندازی بیشتر به منابع نفت در سراسر جهان، به ویژه در منطقه نفت خیز خاور میانه، بوده است. در حال حاضر ابهامی وجود ندارد که حمله به عراق و افغانستان، نه به خاطر مبارزه با تروریسم، بلکه به واسطه خواست غرب برای کسب سلطه بر ذخایر نفتی و دیگر منابع کانی منطقه بوده است. تیتنستسن سنت سنتسنی نس ینس تنست نست نس تنس تینست ینت سینت سنی سنی تسن نس ی

در این بخش از سایت به معرفی فناوری هایی می پردازیم که برای استفاده گسترده در جوامع کوچک و بزرگ دنیا در سال های آتی، زمانی که دستیابی به سوخت های فسیلی، به ویژه نفت، حتی گرانتر از امروز خواهد بود، مناسب تر اند. روستاهای نوظهور و دیگر جوامع کوچکِ محلی جهان که آگاهانه بهره گیری از فناوری های متکی به سوخت های فسیلی را رد کرده و به ابداع در طراحی و استفاده از فناوری های مناسب همت گمارده اند، در واقع آزمایشگاه هایِ پیشگامِ بشریت برای پیشبرد اهدافِ پیشرفت از نوع بومی آن اند. به لحاظ توجه کنونی کشور ما به آرمان هایی چون پیشرفت بومی، اقتصاد مقاومتی و اصلاح الگوی مصرف، فناوری های مناسبِ توصیف شده در حوزه آب، غذا، انرژی، ضایعات، حمل و نقل و ساخت و ساز دارای تجارب و الگوهای آموزنده ای است. نا گفته نماند که به علت نیاز گسترده به فناوری های مناسب در سراسر دنیا، تحقیق و توسعه در این حوزه علمی-فنی دارای پتانسیل بالاییِ جهتِ کارآفرینی و اشتغالزایی در جوامع نیز به شمار می رود.تبتینت سنتسنت سنیت سن یسنتی سن ینس تینس ینس ی نسیت سنت نسیت نس یسن ی

خواندنی های اوج نفت

-“The Peak Oil Debate: 2020 vision”, Economist, December 10, 2009.  (accessed 15 April 2013)

- Action Aid International. Fueling the Food Crisis: The Cost to Developing Countries of US Corn Ethanol Expansion. (accessed 26 August 2013)

-Colin J. Campbell. Oil Crisis. Brentwood (UK): Multiscience Publishing, 2005.

-Richard Heinberg. Searching for a Miracle: ‘Net Energy’ Limits and the
Fate of Industrial Society. San Francisco: International Forum on Globalization, 2009.

-Richard Heinberg and Daniel Lerch, eds. The Post Carbon Reader: Managing the 21st Century’s Sustainability Crises. Healdsburg, CA: Watershed Media, 2010.

-Robert Hirsch, et al. “Peaking of World Oil Production: Impacts, Mitigation, & Risk Management,” Washington, D.C.: U.S. Department of Energy, 2005.
 (accessed 15 April 2013)

-Thomas Homer-Dixon, ed., Carbon Shift: How the Twin Crises of Oil Depletion and Climate Change Will Determine the Future. Random House of Canada, 2009)

-Michael Klare. Rising Powers Shrinking Planet: The New Geopolitics of Energy. New York: Holt, 2009).

-Jeremy Leggett, The Empty Tank: Oil, Gas, Hot Air, and the Coming Global Financial Catastrophe. New York: Random House, 2005.

- Harry J. Longwell. The Future of the Oil and Gas Industry: Past Approaches, New Challenges. World Energy 5, no. 3, 2002.

-Terry Macalister, “US Military Warns Oil Output May Dip Causing Massive Shortages by 2015,” The Guardian, April 11, 2010.

-UK Industry Taskforce on Peak Oil & Energy Security, “The Oil Crunch: Securing the UK’s Energy Future,” October, 2008,

- US Accountability Office (GAO). Crude Oil: Uncertainty about Future Oil Supply. Report to Congressional Requesters, February 2007.  (accessed 15 April 2013)

- Wikipedia. Food vs. Fuel. (accessed 26 August 2013)