اادر خدمت اصلاح الگوی مصرف

سایت اطلاع رسانی اسفندیار عباسی

صفحه اصلی    معرفی سایت    تازه های سایت    همکاری با سایت   درباره اسفندیار عباسی    تماس با ما

مقاله ها و پیوندها:    بخش اول - آلودگی اطلاعاتی    بخش دوم - توسعه محلی 

خدمات پشتیبانی پژوهش            خدمات پشتیبانی نشر             خدمات پشتیبانی توسعه محلی

 برای پژوهشگران          برای اولیا و مربیان           برای برنامه ریزی و سیاستگذاری       

    ا مقاله ها و پیوندها - توسعه محلی و اصلاح الگوی مصرف ا

استفاده مستقیم از انرژی حرارتی آفتاب

در مناطق آفتابی جهان نیازی به مصرف سوخت های فسیلی برای گرم کردن آب برای مصارف خانگی و صنعتی نیست. با نصب آبگرمکن های خورشیدی نظیر آنچه در تصویر بالا دیده می شود می توان به مقادیر مورد نیاز آب گرم دست یافت بدون اینکه از گاز طبیعی یا برق استفاده شود. آبگرمکن های خورشیدی دارای ساز و کار بسیار ساده است لذا می تواند به سادگی اساس صنایع محلی برای کارآفرینی و ایجاد در آمد را در مقیاس مختلف فراهم کند. برای دستیابی به نمونه ای از دستورالعمل های ساخت  آبگرمکن های خورشیدی با ما تماس بگیرید. تسنتنس ینتسی نتس ینت سین ستینتسین

سدّ بادی: فناوریِ بومی ایران برای خوداتکایی، کارآفرینی و افتخار

بدون شک بهره برداری از فناوری توربین های بادی برای تولید برق از لحاظ زیست محیطی و اقتصادی به مراتب از سوزاندن سوخت های فسیلی بهتر است. اما این سازه های فلزی غول پیکر خود از آفریده های دورانی از طراحی و اختراعات صنعتی است که ذهن مخترعین عمیقا متاثر از نفتِ ارزان بوده است. تعجب آور نیست که بعد از چند دهه استفاده از این فناوری، عیوبی چون ضعف ساختاری ناشی از زنگ زدگی، شکستن پره ها در توفان های شدید و ایرادات زیست محیطی چون آلودگی صوتی و کشتار پرندگان در پره های در حال چرخش آنها، آشکار شده و موجب اعتراض برخی از افراد و سازمان ها گردیده است. بیشتر بخوانید بتنستنس ینتسنی یتسنیتنسیت نستی سی

فناوری های مناسب برای تامین و بهینه سازی مصرف انرژی

بهینه سازی مصرف انرژی در تولید برق

بازگشت به بهینه سازی مصرف انرژی  

انرژی خورشیدی

تولید انرژی با توربین های بادی

متنوع سازی منابع انرژی

میکروگرید

استعداد عظیمی برای بهینه سازی مصرف انرژی در فرآیند تولید و توزیع برق وجود دارد. امروزه که فناوری ها، روز به روز نو می شود، ادامه استفاده از فناوریِ نیروگاه های حرارتی با استفاده از سوخت فسیلی و توربین های بخار مترادف با پافشاری بر روشی است که بیش از 5 دهه از عمر آن می گذرد. این فناوری از لحاظ بهره وری بسیار نامطلوب است چون بالغ بر 70 درصد انرژیِ به دست آمده از سوزاندنِ منابع فسیلی در همان ابتدای کار در نیروگاه به صورت انرژی حرارتی هدر می رود و هرگز به انرژی برق تبدیل نمی شود. از دهه های آغازین بهره گیری گسترده از نیروگاه ها برای تولید متمرکز برق تا کنون، روش های کارآمدتری برای تولید برق به وجود آمده است که سزاوار توجه بیشترِ برنامه ریزان و سیاستگذاران در سراسر جهان است. بتبتسن بستسیتنیستن سیتنستبتچپیت سنیت نسیت نسیت نستی نتس ینتس ینسیسیتتیتن

نظر به اینکه امروزه، بیش از 50 درصد انرژی برق در جهان در نیروگاه های حرارتی با بهره گیری از فناوریِ توربین بخار و احتراق سوخت های فسیلی تولید می شود، به روز رسانی تولید برق با از رده خارج کردن این فناوری تاریخ گذشته می تواند تاثیر زیادی در بهینه سازی مصرف انرژی حاصله از سوخت های فسیلی (زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی) در جوامع داشته باشد. این عملکرد همچنین یعنی توجه کردن به مقتضیات و محدودیت هایی که گرانی و آلایندگی سوخت های فسیلی در حال حاضر در عرصه جهانی به وجود آورده است. از سوی دیگر، مصرف بالای آب توسط این نیروگاه ها در شرایطی که تغییرات آب و هوایی در بسیاری از نقاط دنیا، به ویژه در خاور میانه، خشکسالی و کم آبی به وجود آورده است، نکته ای است برای تامل، تدبر و ایجادِ بهنگامِ اصلاحات لازم.    بتنستنت سنیت نسیت نسیت نستی نت سینت سینت سنی سنی تنسی نسیت نس ینس تینت

برای شناخت بهتر استعداد بهینه سازی مصرف انرژی در فرآیند تولید برق مطلوب است که در ابتدا توضیحاتی در مورد چگونگی عملکرد نیروگاه ها و شبکه های تولید و توزیع برق آورده شود: از نظر فنی، هر گاه یک میدان مغناطیسی توسط یک سیم قطع شود، در سیم جریان الکترونی که همان جریان برق باشد ایجاد می شود. به بیان دیگر، با این کشف، انسان قادر شده که انرژی مکانیکی را به نوعی دیگر از انرژی تبدیل کند که در ادوار گذشته در اختیار بشر قرار نداشت.  تبنستنست ینتس ینت سنیت سنیت سن یتنس ینست ین سنی سنیت ن

در نیروگاه های برق، نیروی مکانیکیِ مورد نیاز برای تولید برق را از طریق توربین های عظیم بخار به دست می آورند. برای تامین بخار آب در حجمی که بتواند این توربین های بزرگ را به حرکت درآورد، از احتراق سوخت های فسیلی مثل زغال سنگ، نفت و گاز طبیعی بهره می گیرند. برای تامین بی وقفۀ برق، حرکت توربین های بخار به طور شبانه روزی پا بر جا نگاه داشته می شود. اما گاه تقاضای مشترکینِ شبکه برای برق اوج می گیرد و نیروگاه برای تامین فوریِ برقِ اضافه از نوعی فناوریِ مکمل استفاده می کند. در این فناوری، توربین ها به جای اینکه با فشارِ بخارِ آب بچرخند، توسط گازهای حاصله از احتراق سوخت نیروگاه به چرخش در می آیند. وقتی این فناوری ها هر دو در نیروگاهی وجود داشته باشد می گویند که این تاسیسات مجهز به «سیکل ترکیبی» است. بتسنتسنی نسیت نس یتنستی نت یسنت یسنت سینت نسیت نس یتنتیس نت نسیت نتسنی نستی

اما ایجاد انرژی حرکتی در نیروگاه ها، چه به واسطۀ بخار آب و چه مستقیما توسط گازهای حاصله از سوختن منابع فسیلی، دارای بهره وری بسیار نازلی است چون در روش اول 70 درصد و در روش دوم 50 درصد انرژی به صورتِ حرارت در محیط رها می شود و هرگز به برق تبدیل نمی گردد. مجرای دیگر اتلاف انرژی در سیستم های متمرکزِ تولید الکتریسیته، در شبکه انتقال و توزیع برق است. انتقال برق در مسافت های طولانی با اتلاف انرژی همراه است و البته در هر وسیله برقی که در منزل، کارخانه و دیگر اماکن مورد استفاده قرار می گیرد نیز با اتلاف انرژی همراه است. به بیان دیگر بخش بسیار اندکی از 30 درصد انرژی ورودی به این سیستم ها در روش اول و بسیار کمتر از 50 درصد انرژی ورودی در روش دوم عملا برای انجام کار مفید در نقطه مصرف به دست مصرف کننده می رسد. این هدررفتِ فاحشی است که معمولا از نظر برنامه ریزان و سیاستگذاران در کشورها مغفول می ماند. فرآیند تولید و انتقال برق و رخداد اتلاف انرژی در هر مرحله از مسیرِ رسیدن به نقطه مصرف در این نمودار به تصویر کشیده شده است.  بتسنتسنیت سنیتنست ینست ینست ینس تینست نیت سنیت بتستنسنت سنیتنسیتنستی نستی

امروزه جهت کاستن از شدت آلودگی محیطی به واسطه انتشار گازهای آلاینده از احتراق منابع فسیلی در نیروگاه ها، از انرژی هسته ای و انرژی خورشیدی نیز برای ایجاد بخار مورد نیاز استفاده می کنند. اما برای بهینه سازی اساسی سیستم های متمرکز، معقول تر است که از روش هایی چون متنوع سازی منابع انرژی، محلی سازی تولید انرژی و بهینه سازی مصرف انرژی استفاده شود. در واقع، فناوری ها و نوآوری های جدید در حوزه تولید و مصرف برق که در زیر به اختصار معرفی می شود به کشورهای بزرگ و کوچک دنیا کمک می کند که با ترویج و جایگزینی آنها به اتلاف انرژی و عقب ماندگی های مرتبط با شبکه های متمرکز برق پایان دهند. تسنتسنی نستی نستی نستی نستی ن ستین تسینت سنیت سینت نس یت

انرژی خورشیدی

توانایی بشر در تبدیل نور به برق یکی از دانش ها و فناوری های نوین عصر حاضر است که انسان را عملا از تولید برق از طریق فرآیندِ چند مرحله ایِ تبدیل انرژی حرارتی به انرژی مکانیکی و سپس تبدیل انرژی مکانیکی به الکتریسیته بی نیاز کرده است. دانش مرتبط به این فناوری را «فتوالکتریک» یا «فتو وُلتِه ایک» می نامند. این دانش، تولید سلول های نوری که نوعی دستگاه نیمه هادی شبیه به تراشه های مورد استفاده در رایانه هاست را امکانپذیر کرده است. این سلول های نوری قادرند نور خورشید را به الکتریسیته تبدیل کنند. تاریخ اختراع این سلول ها به نیمه قرن نوزدهم برمی گردد و تا کنون تحولات و اصلاحات بسیاری به خود دیده اند که هم از نظر بهره وری و هم از نظر هزینه ساخت بهبود بسیار یافته اند. امروزه با کنار هم قرار دادن این سلول های نوری، پانل های بزرگ و کوچک برای مصارف مختلف ساخته شده است. تا کنون از این پانل ها برای شارژ کردن باتری های کوچک، رادیوهای ترانزیستوری و ماشین های حساب گرفته تا تامین انرژی مورد نیاز ماهواره ها، خانه ها، هتل ها، بیمارستان ها و دیگر تاسیسات بزرگ بهره گرفته اند. حتی می توان با کنار هم چیدن پانل های خورشیدی در ردیف های منظم در یک منطقه آفتابی، نیروگاه های برق خورشیدی ساخت.   بتسنممممممممممتسنی سنیت سنیت سنیت نس یتنس تینست ینت سینتسنتی نستی

اگر چه به علت گرانی ساخت سلول های نوری در گذشته به این فناوری با رغبت کمتری نگریسته می شد، اما با اقتصادی تر شدن فرآیند ساخت آنها و ورود شرکت های چینی به این حوزه در دهه های اخیر، استقبال از این فناوری بسیار بیشتر از سابق، از سوی مصرف کنندگان و نیز برنامه ریزان و سیاستگذاران در کشورهای مختلف، دیده می شود. در سال 2005 تولید جهانیِ برق با انرژی خورشیدی از 6 گیگابایت تجاوز نمی کرد اما در سال 2012 این میزان به 100 گیگابایت رسید. ناگفته نماند که با توجه به بازارِ مستعد برای سلول های نوری در داخل و خارج از کشور در دهه های آتی، تولید انبوه این کالا در هر کشوری می تواند عرصه ای پر رونق برای سرمایه و کار ملی آن کشور باشد.  بتسنتسن سینت سنیت نسی تنسیت نسی تنسی تسنیت نسی تنسی نسی تنسی تنس یتنس

تولید انرژی با توربین های بادی

انرژی مکانیکی باد از دیرباز برای انجام کار در جوامع انسانی به کار گرفته شده است. و دلیلی ندارد که نتوان از این انرژی برای تولید برق نیز بهره برد. در واقع در چند سال اخیر ظرفیت تولید برق از نیروی باد در کشورهای جهان دو برابر شده است. در سال 2008 این ظرفیت برابر با 121 گیگاوات گزارش شد در صورتی که در سال 2011 این رقم به 238 رسید. تولید برق با استفاده از توربین های بادی از نظر اقتصادی ارزان تر از بهره گیری از فناوری تولید برق از انرژی خورشیدی است لذا در مناطق جغرافیایی زمین که دارای باد مناسب است، این فناوری دارای استعداد عظیمی است. چین با تولید سالیانه بیش از 75 مگاوات (26 درصد تولید جهانی) مقام اول و هند با تولید سالیانه بیش از 18 مگاوات (7 درصد تولید جهانی) مقام پنجم جهانی را را در این حوزه کسب کرده اند. نظر به اینکه ساخت و نصب توریین های بادی مستلزم سرمایه گذاری کمتری است، تولید برق به طور متمرکز و محلی با این فناوری به سرعت در جهان در حال گسترش است. در صفحاتی از این وب سایت با عناوین «محلی سازی تولید انرژی با سرمایه گذاری اندک»، «سدّ بادی: فناوریِ بومی ایران برای خوداتکایی، کارآفرینی و افتخار» و «دهکده سالم فیندهورن و تولید محلی برق با باد، برای مصرف و فروش» جزییات مرتبط با این تحول و استعداد آن در آیندۀ تولید برق جوامع به طوری که بتواند جایگزین تولید متمرکز برق با استفاده از سوخت های فسیلی شود مطالب بیشتری آمده است. بتسنتسنت سنیت نسیت نسیت نستی نست ینس تینس ین سنیت سنیت سنیت سنتی  

متنوع سازی منابع انرژی

متنوع سازی منابع انرژی نیز راهکاری کارآمد و آزموده شده برای کاستن اتکا به شبکه متمرکز برق است. در صفحه ای با همین عنوان در این وب سایت به معرفی مثال های بیشتری از این رویکرد هوشمندانه پرداخته ایم و نیاز به تکرار این مثال ها در اینجا نیست. اما همین بس که برای انجام کار می توان به جای استفاده از انرژی برق مستقیما از نیروهای طبیعت بهره برد. مثلا هم اکنون فناوری آسباد در جهان به حدی از پیشرفت رسیده است که با اندک بادی می توان توربین های جدید و سبک برای کشیدن آب از چاه را به راه انداخت. این توربین ها بدون استفاده از برق می توانند در انتقال آب از سطوح مختلف مورد استفاده قرار گیرند. برای اطلاع بیشتر به مطلب «پمپ های بادی برای استخراج آب» در صفحه «استفاده عالمانه از مجموعه ای از انرژی ها» در این سایت مراجعه نمایید.  تبنتسنت سنیت سنیت نسیت نس یتنسیت نست ینست ینت سین تسین تسنی سنی نس ینستین سیتسنیت نستی نس

میکروگرید

ا«میکروگرید» نام فناوری جدیدی است که با افزودن آن به شبکه برقِ سراسری می توان از آن به صورت شبکه های محلی و مستقل نیز بهره برد. با به بازار آمدن فناوری های انرژیِ خورشیدی و بادی، هم  اکنون تولید محلی انرژی برای تامین برق خانه ها و جوامع کوچک، مثل روستاهای سنتی و دهکده های سالم قرن 21، امکانپذیر شده است. با گسترش میکروگریدها، هر تولید کنندۀ محلی، در هر مقیاسی که برق تولید کند، می تواند به شبکه سراسری متصل باشد، به آن برق بدهد و یا در صورت لزوم از آن برق دریافت کند. مضافا اینکه با افزودن این امکانات پیشرفته به شبکه های برق می توان تولید برقِ محلی را به فرصتی بی سابقه برای اشتغالزایی و کسب درآمد و نیز ایجاد زیرساختِ اجتماعی و اقتصادیِ مقاوم نسبت به از کارافتادگی شبکه و قطع برق در منطقه ای وسیع به موجب وقوع بلایای طبیعی بدل کرد. از سوی دیگر، تولید محلی برق گامی بزرگ به سوی خودکفایی و خوداتکاییِ روستاها و شهرهای کشورهاست به صورتی که بهتر می توانند شالوده یک جامعه ملیِ خودکفا از نظر انرژی به طور اخص و از نظر اقتصادی به طور اعم را تشکیل دهند. بیشتر بخوانید  اطلاع بیشتر در مورد میکروگرید و نمونه هایی از تولید محلی انرژی در این صفحه آمده است.