اادر خدمت اصلاح الگوی مصرف

سایت اطلاع رسانی اسفندیار عباسی

صفحه اصلی    معرفی سایت    تازه های سایت    همکاری با سایت   درباره اسفندیار عباسی    تماس با ما

مقاله ها و پیوندها:    بخش اول - آلودگی اطلاعاتی    بخش دوم - توسعه محلی 

خدمات پشتیبانی پژوهش            خدمات پشتیبانی نشر             خدمات پشتیبانی توسعه محلی

 برای پژوهشگران          برای اولیا و مربیان           برای برنامه ریزی و سیاستگذاری       

برای خیرین تمدن ساز

ااااامقدمه

اااااسازه سازان

ااااابازار سازان

اااااجامعه سازان (غیر شهری)ا

اااااجامعه سازان (شهری)ا

اااااانسان سازان

اااااسلامت سازان

اااااآگاه سازان

اااااباران سازان

_____________

ترجمۀ فارسی برای غالب ویدئوهایِ خارجیِ حاشیه فراهم شده است. روی واژۀ «رونوشت» کلیک نمایید.ا بت تسینتسبیبسبسی نتس نیتسن س

______________

تصویر: شبکۀ اطلاع رسانی دانا

سرمشقی الهام بخش برای خیرین باران ساز

آقای مظفر افشار، معروف به «پدر بلوط»، از احیاگرانِ جنگل های زاگرس و فعالان درختکاری در شهرِ خرم آباد است. شرح حال و گوشه هایی از فعالیت های مؤثر وی در مستند «پدر بلوط» و در این گزارش، الهام بخش خیرین تمدن ساز است.1 تب سن تسی تس ینتس ینتس ینتی سنتس ی

نکات برجستۀ این مستند:ا

ا▪ برای اجرای طرح های درختکاری و جنگلکاری، بهترین گزینه ها، درخت ها و درختچه های بومیِ منطقه است. اتذ رز ذز ذزذ ذذ ذذ ذذزذبس بتنس

ا▪ دوستدار طبیعت بودن کافی نیست، باید فعالانه در راستای حفظ آن بکوشیم. سرزمین ما مقدس است چون قوام و بقای ما به قوام و بقای آن بستگی دارد. بتس تس س سنتن تنسی نس یتا

ا▪ برای حفظ سرزمین، همۀ ما مسئولیم.ا سنس یت سینت سن تیس نت ینست ن

ا▪ به رغم مشغله های شغلی و کمبود امکانات، هر کسی می تواند بخشی از وقت و امکاناتش را به پرورش نهال و درختکاری اختصاص دهد.ا بتسنتت تسی نت نستی ستی نست

ا▪ با حفظ خلوص نیت و پیشتکار در آگاهی رسانی و تلاش عملی، خیرینِ تمدن ساز قادر اند مردم عادی و مسئولین را برای انجام طرح های تمدن ساز همگام و هماهنگ سازند. ابسبسبسبب سبسبس سیسی

ا▪ جنگل یک دارایی مشترکِ سرزمینی است. از جمله کارکردهای آن، فراهم کردن آب برای انسان هاست. هر گونه تهاجم به جنگل توسط انسان، مثل احداثِ ویلا، مرغداری یا باغ  میوه، از مقدار آبی که جامعه از این طریق به دست می آورد می کاهد. ابسلیلیلیلییلیییل سب بسب سبس بس

چرخۀ آب چیست؟

(رونوشت به فارسی)

چرخۀ آب از شگفتی های آفرینش و از تحسین برانگیزترینِ حکمت های خداوند در ایجاد ارتباط بین اجزای طبیعت است. تمدن سازانی که از جزییاتِ علمیِ نقش درختان در شکل گیری ابرهای باران زا آگاهی دارند، قطعا خود را از فناوری های نامطمئن و پرهزینه ای چون  «بارورسازی ابرها» و حفر چاه های بسیار عمیق برای دستیابی به آب های ژرف بی نیاز می بینند مستند بالا این چرخه را به علامندان معرفی می کند. قدری مفصل تر، مستند پایین حاوی اطلاعاتِ بیشتری در مورد این چرخۀ حیاتیِ مطمئن و کارآمد است. تبی بینتنت سیتسنی تسنیت سنت سنتی نس تی.

چرخۀ آب چیست؟ (کمی مفصل تر)ا

   کدام اول آمد، باران یا جنگل باران زا؟

(رونوشت به فارسی)

در این ویدئو بشنوید که چرا در مناطقی که به طور انبوه جنگلکاری می شود ابرهای باران زا در محل شکل می گیرد و مقادیر عظیمی از رطوبت هوا را به صورت باران به زمین می رساند. به بیان دیگر، پاسخ این ویدئو به سوال بالا این است: اول درختکاری  کنید و سپس انتظار باران داشته باشید. بشنوید که چرا جنگلکاری با گونه های گلدار (یعنی درختان پهن برگ و درختان میوه) در مقایسه با انواع درختان سوزنی برگ (مثل کاج) در این راستا بهتر عمل می کنند. همچنین بشنوید چرا سوزنی برگ ها قادر نیستند ابرهای باران زایی به وجود آورند که در محل، بار رطوبی خود را تخلیه می کنند.  تباسنتنبس نت سنتسنت سنتس نستب سنبت سنت سنس نس تب 

استحصالِ رطوبت هوا با درختکاری  (رونوشت به فارسی)

در این ویدئو ببینید که چگونه پوشش سبز درختان در مناطق خشک قادر است رطوبت هوا در سطوح پایین تر را متراکم کند و به صورت باران به خاک برساند. گوینده توضیح می دهد که این رطوبت چگونه باعث رشد و تکثیر موجوداتی می شود که به غنای خاک و توانایی آن برای جذب مؤثر باران کمک می کنند. و چگونه خاک زنده و مرطوب ترِ زیر این درختان موجب رویش گیاهان بیشتر می شود. این آزمایش آموزنده در یکی از کم باران ترین مناطق جنوب ایالت کالیفرنیا در کشور ایالات متحده انجام شده است که سال ها دچار خشکسالی بوده است. تبتنس بستب سنبس نبسبنس بنستب سنب سنبت س

ا«آسفالت زدایی» در شهرها: برای درختکاری، زیباسازی، خنک سازی، استحصال آب باران و پیشگیری از سیل

ا    قبل از آسفالت زدایی ( بزرگتر)ا

ا    بعد از آسفالت زدایی ( بزرگتر)ا

باران سازی در شهرها می طلبد که علاوه بر درختکاری، زمین برای خنک شدن و  جذب آب باران آماده شود. لذا در سال های اخیر بسیاری از شهرهای آمریکای شمالی شاهد  گسترشِ پدیده ای بی سابقه به نام «آسفالت زدایی» بوده است. در این شهرها، خیرین و داوطلبان اقدام به برداشتن قسمتی از پوشش آسفالتی یا سیمانی پارکینگ های عمومی و خصوصی، حیاطِ مدارس، کلیساها و دیگر اماکن شهری کرده اند تا بدین وسیله زمینِ لازم برای احیای خاک و انجام درختکاری در سطح شهر، مهیا گردد. با تلاش پیگیر و گستردۀ اهالی محله ها و حمایت مسئولین، ایجاد جنگل های شهری که از مصرف انرژی در سرمایش و گرمایش خانه ها می کاهد و به میزان بارندگی در شهر می افزاید نیز محقق شده است. آسفالت زدایی همچنین اجازه می دهد که آب ناودان ها به جای ایجاد آبگرفتگی و سیلاب در شهر، در محل، به زمین فرو رود و ضمن آبیاری درختانِ کاشته شده، ذخایر زیرزمینیِ آب را نیز تغذیه نماید. برای مطالعه بیشتر در مورد آسفالت زدایی، به سایت های زیر مراجعه نمایید:  بیبسب بسبس سبسبسب سبسبسب سبسب سبسسبس سا

Depave, USA

Depave Paradise, Canada

ا«توسعه» یا تمدن سازی؟ (قسمت 1)ا

جهانی سازی: طرحی برای سلطۀ شرکت های جهانی و نابودی حاکمیت دولت ها

«جذب سرمایه گذاری خارجی»، «افزایش صادرات»، «گرفتن وام از بانک های بین المللی» و «مقررات زدایی» از جمله سیاست های پیشنهادی ای است که این روزها برای برون رفت از رکود در تولید، ایجاد فرصت های شغلی و افزایش ثروت در جامعۀ ما، به گوش می رسد. این در حالی است که کشورهایی که قبلا همین سیاست ها را با انتظاراتی مشابه اتخاذ کرده اند، از تصمیم خود پشیمان اند. تجاربِ این کشورها در عمل گواهی می دهد که با اتخاذ این سیاست ها، نه تنها انتظاراتِ یاد شده برآورده نمی شود، بلکه گزینه های اقتصادی و حاکمیت ملی کشورها به شدت کاهش می یابد. بیشتر بخوانید تبینتسنت سنتیسنتنستی نست نس نست نتس نیت سسیس

ا«توسعه» یا تمدن سازی؟ (قسمت 2)ا

مردمی سازی اقتصاد با احیای دارایی های مشترک، چرا و چگونه

در این گزارش بخوانید که چرا احیا و تقویت «بخش مردمی» جامعه، برای رفع مسایل توسعه که امروزه سلامت و امنیتِ اجتماعی و نیز پایداری زیست محیطی و طبیعی  کشورها را تهدید می کند الزامی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که پرهیز از فرودستیِ سیاست های توسعه و پیامدهای زیانبار آنها، مستلزمِ تجدید پیوند با دارایی های تمدنیِ هر ملت است که تنها از طریق نقش آفرینیِ آگاهانه و خیراندیشانۀ مردم و همراهیِ سیاستگذاران و مسئولین با ابتکار عملِ شهروندان امکانپذیر می گردد.  بتسنتسن تنبت سنتب سن سبن بنستب سنب سنب سبن سبنست نستب سنبت

خیرین تمدن ساز

باران سازان

اا  تصویر، فاطمه سپهوند

کاشت نهال بلوط در پارک های خرم آباد به دست شهروندان

● هدف:

 درختکاری برای استحصال آب از جوّ و ذخیره سازی آن در خاک

 ● خیرین مشارکت کننده:   

- دانش آموختگانِ جوانِ حوزه و دانشگاه و دیگر علاقمندان به گیاهشناسی، باغداری، آبخیزداری و هواشناسی

- ساکنین محله های شهری و روستاها

خبرگان بومی -

سازمان های خیریه -

- فعالانِ درختکاری در مدارس، دانشگاه ها، حوزه های علمیه، مساجد، خانه های سازمانی، مراکز توانبخشی، بیمارستان ها و آسایشگاه ها، سراهای محله، شهرک های مسکونی، مجتمع ها و شهرک های صنعتی، ادارات دولتی، شرکت های خصوصی و ...ا

● معرفی

مسئلۀ کمبود آب جدی است. قطعا مدیریت منابع و چگونگی مصرفِ این عنصر حیاتی، از جمله موضوعات اساسی برای رویاروییِ معقول و مؤثرِ مردم و مسئولین با این بحرانِ حیاتی است. اما علاوه بر این موضوعات، پرداختن به باران سازی، یا به بیانی دقیق تر، استحصالِ آب موجود در اتمسفر به شکل باران و برف و ذخیره سازی آن در خاک، نیز بخشی از این بحران است که باید به آن پرداخت. در حال حاضر، تفکر، اقدام و عمل در خصوص باران سازی، در حدِ اتکا به فناوریِ پر هزینه و نامطمئنِ «بارورسازی ابرها» محدود مانده است. این در صورتی است که از دیرباز، مردم در جوامع کهن با کاشتن درخت در سطحی وسیع، فارغ از مخاطرات و هزینه هایِ سنگین و غیر ضروریِ بارورسازی ابرها در عصر حاضر، به استحصالِ آب از جوّ و ذخیره سازی آن در خاک و سفره های زیر زمینی می پرداختند. تبسنت نتب ستسبنت بتبسنب تسن تنبت سنتس بنتننست بسنتببنت  بتنسنستین سنتسنیتنتسین 

تلاشِ مؤثر پیشینیانِ بشر در این راستا، بر اساسِ دانشی بود که امروزه کمتر به آن توجه می شود. افکارِ عمومی و نخبگانی در عصر مدرن بر این باور است که: بیابان های جهان خشک و بایر اند چون بارندگی در آنها کم است و مناطق جنگلیِ دنیا سرسبز اند چون بارش در آنها بیشتر است. اما این باور فقط نیمی از حقیقتِ رابطۀ بین میزان بارندگی در یک اقلیم و کیفیتِ پوشش سبز آن را بیان می کند. نیمِ دیگر این حقیقت، که یادگاری از جوامع کهن جهان است، غالبا مغفول می ماند: «در بیابان باران نمی بارد چون فاقدِ درخت است و در جنگل بارندگی بسیار بیشتر است چون درختِ فراوان دارد.» اگر چه هر دو بیان در مورد خشکی و تریِ اقلیم های مختلف درست است، اما دقت در دومی مهم تر است زیرا مادامی که اولی به انفعال و دست روی دست گذاشتن دامن می زند، دومی به تعقل، نوآوری و کوشش می انجامد. پس می توان نتیجه گرفت که رخدادِ بحرانِ کمبودِ آب در یک سرزمین، علاوه بر مدیریت نادرست مصرف در سطح جامعه، نتیجۀ انفعال انسان هاست و برخورداری از آب کافی در جایی دیگر، برکتی است که حاصلِ خردورزی، ابتکار و کوشش مردم آن در ایجاد و حفظ پوشش گیاهی از نوع درخت است. از این رو است که خیرینِ باران ساز، برای تخفیف مسئلۀ آب در سرزمین های خشک مثل ایران، درختکاری را جدی می گیرند. بتستنسی سیت سنبت سنبت سنبتسنبت سنبست بسنتب سنبت سنبت سنب تسنب  

تلاش حماسی نیاکان ما در ایران در حفر قنوات و رساندنِ آب از ذخایر کوهستانی به دشت ها و احداث باغات در ده ها هزار روستای کوچک و بزرگ در عرصه های خشک و بیابانی این سرزمین و نیز تقدس درخت در فرهنگ باستانی ما، از جمله گواه های زنده از آگاهی ایرانیان از تاثیر درختکاری در استحصالِ آب از جوّ و ضرورتِ غنی سازیِ سفره ها و جریان های زیرزمینی آب از این طریق است. علاوه بر این شواهد تاریخی، علم روز و گزارش های مستند که نمونه هایی از آن را در حاشیۀ این صفحه آورده ایم حاکی است که نقش آفرینی مردم نیک اندیش در درختکاری، هر جا که زندگی می کنند، می باید بخشی از تلاش کشورها برای تامین آب مورد نیاز خود با کمترین هزینه و خطر، و بیشترین قطعیت و اطمینان باشد. توصیف چرخۀ آب، خواننده را به وجود مقادیر عظیمی از آب در جوّ و نقش درختان در تشکیل ابرها در محل آگاه می سازد. درختان قادر اند حتی در سطوح پایین تر، رطوبت هوا را، بدون نیاز به تشکیل ابر، تبدیل به باران کنند. فیلم مستندی از این پدیده را اینجا ببینید. توصیفِ علمی (اما به زبان سادۀ) ضرورتِ وجودِ درختان پهن برگ (اصطلاحا، «درختان گلدار» در برابر درختانِ سرو و کاج) در تشکیلِ ابرها در محل، را در این گزارش ببینید و چند نمونه از پژوهش هایِ علمی در مورد چگونگیِ بارورسازیِ طبیعی ابرها توسط درختان را در این مقالات بخوانید. تب سن تسسنتبسیستنتسینتسیمنتسمب سمبنتسمن تبسمنب تنمست سنبتسنبت سبنست

در حاشیه همچنین نمونه هایی از تلاش خودجوشِ مردم در ایران و دیگر کشورها برای درختکاری و تسهیلِ نفوذ آب حاصله از بارندگی ها در زمین، اطلاعاتی ارائه شده است. تجربه نشان می دهد که احیای حیات در خاک، برای پذیرا ساختن آن نسبت به نفوذ آب باران و برف، بخشی جدایی ناپذیر از بهره گیری از درختکاری و جنگلکاری برای باران سازی است. اطلاعات بیشتر، مشخصا در مورد درختکاری در اماکن مختلف در محیط های شهری و استفاده از فناوری های مناسب جهت ذخیره سازی آبِ حاصل از نزولات جوی (اصطلاحا، استحصال آب باران) در محیط های شهری و غیر شهری در جای دیگرِ سایت آمده است.  بتینس ل سببسیبسیبسبسبست س نبتس بنست بسنتب         

بدون اغراق، درختکاری از اساسی ترین جنبه های تمدن سازی در جوامع است چرا که بدون تامین آب، تداوم حیات یک قوم و بقای فرهنگی آن قابل تصور نیست. امروزه در جوامعی که از تمدن سازی و کمال جویی غفلت ورزیده اند و پیشرفت  را صرفا با استانداردهای مورد حمایت صنعتی سازی و جهانی سازی می سنجند، به بهانۀ مدرنیزاسیون و رقابت در تجارت جهانی، میلیون ها اصله درختِ کهنسال در فعالیت هایی چون جاده سازی (درون شهری و ببن شهری)، تغییر کاربریِ جنگل ها و مراتع به اراضیِ کشاورزی و نوسازیِ محله های قدیمیِ شهرها (از جمله باغات شهری) قطع می گردد. مادامی که این روند در تخریب یکی از ارزشمند ترین دارایی های مشترک مردم در کشورها ادامه یابد، قطعا کمبودهای نگران کننده آب و ناآرامی های اجتماعی از جمله رخدادهایِ مورد انتظار در این جوامع خواهد بود. این در صورتی است که درختکاری برای باران سازی در سطح ملی، نه تنها تامین آب بیشتر، بلکه ایجاد شغل و رشد اقتصادیِ چشمگیر در تولید و پرورش نهالِ انواع درخت و درختچۀ بومی و سایر فعالیت های مرتبط را نوید می دهد. نیبتسن نتب سنتبس نبس نسبنسب سنبتسنس نبس نست بنسب سنب سنبس نبس بسنب س

نکتۀ پایانی اینکه، در فرهنگ کشاورزی ما از دیرباز به باران، «رحمت» می گفته اند. و آن دسته از افرادی که قبلا درختکاری (به ویژه درختکاری به صورت جمعی) و حفاظت از آنها را شخصا تجربه کرده اند، مطمئنا با حس شعف و رضامندیِ عمیق که خاصِ این فعالیت است آشنایند. لذا شاید هیچ یک از دیگر فعالیت های خیرخواهانۀ تمدن ساز که در این بخش از سایت معرفی شده است یگانگیِ اجر دنیوی و اخروی (درونیِ) کارِ نیک را تا این حد و با این وضوح، آشکار نمی سازد.  بنسن بتسن بتسن سنبس بنتسبنستب سنبت سنب سنب سنبتس نتس نبس نس نسب نس سنب نب

● آغازگر طرح:

- صاحبان خانه های شهری و روستایی

- ائمۀ جمعه و جماعت در شهر و روستا

- آموزگاران، دبیران، اساتید دانشگاه و حوزه 

- وزرا و مدیران ارشد دستگاه های دولتی (حداقل در اماکن تحت مدیریت خود)

- صاحبان و مدیرانِ بنگاه های تولیدیِ بزرگ (حداقل در تاسیساتِ تحت مدیریت خود) ا

- منتخبین مردم (حداقل در حوزۀ انتخابیه خود)

- ورزشکاران، هنرمندان و دیگر چهره های محبوب مردم

● دستاوردها:

آرم و طراحی سایت، حمیرا شریفی 2008 ©