اادر خدمت اصلاح الگوی مصرف

سایت اطلاع رسانی اسفندیار عباسی

صفحه اصلی    معرفی سایت    تازه های سایت    همکاری با سایت   درباره اسفندیار عباسی    تماس با ما

مقاله ها و پیوندها:    بخش اول - آلودگی اطلاعاتی    بخش دوم - توسعه محلی 

خدمات پشتیبانی پژوهش            خدمات پشتیبانی نشر             خدمات پشتیبانی توسعه محلی

 برای پژوهشگران          برای اولیا و مربیان           برای برنامه ریزی و سیاستگذاری       

    ا مقاله ها و پیوندها - آلودگی اطلاعاتی ا

چهره های ماندگارِ برنامه ریزی و مدیریت شهری در جهان

در کنار هایمه لرنر، شهرداران زیر نیز نام خود را در تاریخ به ثبت رسانده اند چون توانسته اند با شجاعت و ثبات قدم، باورهای حاکم در حرفه خود را نفی و با نوآوری از ترافیک موتوری و آلودگی هوای شهر خود بکاهند و به آسایش همشهریان خود بیفزایند. بسیاری از نوآوری های ایشان به تدریج به عنوان راهکارهای استاندارد در شهرهای دیگر جهان نیز نفوذ یافته است. تبتنستنسیت نسیت نسی نس ینتس نیت نسیت نس یت

اِنریکه پِنیالوسا

انریکه پنیالوسا، شهردار بوگوتا، کلمبیا (2001-1998) یکی از مدیران شهریِ معروف و بانفوذ دنیاست. به نقل از صاحبنظران این حرفه، آقای پنیالوسا در طی زمان تصدی خود، شهر 7 میلیونیِ بوگوتا را از جایی مشهور به بی قانونی، آلودگی هوا، جرم و جنایت و سلطۀ خودرو، به زیستگاهی ایمن و آرام برای شهروندان آن تبدیل کرد. بیشتر بخوانید بتسنتنسیت نسیت نست ینست ینتس ینت سینسی

لی میونگ باک

لی میونگ باک، شهردار سئول  (2006 - 2002)،  با استقبال از نظراتِ شهرسازانِ نوآورِ کره ای از جمله کی یون هوانگ، اقداماتِ مؤثری در کاهش ترافیک و آلودگی هوای شهر آغاز کرد که موجی از طرح های مشابه در دیگر شهرهای بزرگ کره و جهان به وجود آورده است. از معروف ترین اقدامات وی جنگلکاری در شهر و حذف بزرگراه معروف «چانگ یا چان» بود.  بیشتر بخوانید تبنتس نتس ینت سینت سینت سنی سن نست ینس ی

نست ینست نست ین سین تسنی سن ین یس

 نستی نتسی نست ینت سینتسینت یسنتس ین

آلودگی هوا در کلان شهرها ا

چهره ای ماندگار در برنامه ریزی و مدیریت شهریِ جهان

بازگشت به آلودگی هوا در کلان شهرها

هایمه لِرنِر، شهردار کوریچیبا، برزیل (1975-1971، 1983-1979 و 1992-1989) را می توان به جرات بنیانگذار شهرسازیِ نوین معرفی کرد. این نگرش متفاوت به شهرسازی که با نیازهای اجتماعی، آموزشی، فرهنگی، اقتصادی و زیست محیطی شهرهای بزرگ امروز جهان منطبق تر است، کامل ترین تبلور خود را در زادگاه آقای لِرنر یافته است. در صفحه دیگری از این وب سایت به دستاوردهای برجستۀ شهر کوریچیبا به عنوان مدل زنده ای از این برنامه ریزیِ مردم مدار که خودرو را محور فعالیت های خود قرار نمی دهد پرداخته ایم. هایمه لرنر در پایان دهه 1960 با ارائه طرحی نوآورانه و سپس اجرایِ پیگیر این طرح طی سه دوره شهرداری این شهر، نقشی برجسته در شکل گیری این شهرِ الگوساز و الهام بخش ایفا کرده است. صاحبنظران رشته برنامه ریزی شهری، موفقیت نوآوری های وی را به عوامل زیر نسبت داده اند: تبسس تسنیبتیتنست نتیسنتسینتسینتس نیت سنیت ت س سنیت سنی سنی سنی سنیسنیسیت

ا■ اولویت دادن به مردم و حمل و نقل عمومی 

از ابتدای کار در سال 1971، شهرداریِ آقایِ لرنر آگاهانه از دو ابزار برای پیشبرد اهداف برنامه و کنترل فرآیند رشد شهر استفاده کرد: وضع مقررات کاربری زمین و تعیین هدفمندانۀ مسیر خطوط اتوبوسرانی. در سراسر شهر اولویت به حمل و نقل عمومی داده شد و در مرکز شهر به تردد عابر پیاده توجه ویژه شد. تبسنتنس ینستی نست ینست ینست ینت سنیت سنی نس ینس ی

مسیر های اصلی اتوبوسرانی شهر که به آنها «محورهای ساختاری» می گویند به سه باند تقسیم شده است. باند وسط ویژه تردد اتوبوس های تندرو و دو باند بیرونی برای حمل و نقل محلی. کاربریِ زمین در طرح جامع شهر به نحوی مشخص شده که بیشترین انبوه سازی و تراکم برای اسکان شهروندان، کسبه و خدمات، مشرف به این محورهای ساختاری صورت گیرد. و هرچه در امتداد خیابان های فرعی از این محورها فاصله گرفته می شود از انبوه سازی و تراکم کاسته می شود. بدین ترتیب غالب شهروندان در فاصله کمی از خطوط اصلیِ حمل و نقل عمومی زندگی و کار می کنند و در اندک زمانی می توانند خود را به ایستگاه های اتوبوس تندرو در نزدیکی محل سکونت خود برسانند. در مقصد نیز، شهروندان قادرند غالبِ نیازمندی های خود را در فاصله کمی از ایستگاه مقصد مرتفع سازند. بتنستنسی نستی نستی نستی نس ینست ینست ینست ینست ینست ینست ینت

این رویکردِ جامع در توسعه شهری به شهرداری این امکان را داده است که انواع اتوبوس ها با ظرفیت های مختلف را فراخور خیابان هایی که در آنها حرکت می کنند به کار گیرد. در محورهای ساختاری از اتوبوس هایِ پرظرفیت آکاردئونی استفاده می شود و در خیابان های فرعی از اتوبوس های کوچکتر. پیروی از این نظام در حمل و نقل شهری توسط اتوبوس موجب شده است که خدمات بهینه برای متقاضیان حمل و نقل شهری با کمترین هزینه برای شهرداری فراهم گردد. (هزینه احداث و نگهداری این نظام اتوبوسرانی در مقایسه با سیستم مترو 200 برابر کمتر برآورد شده است.)ا تینتسن سنتنتسنت ینست ینت سینت سنی سنیت سنیت نسی نس ینسی

بر اساس آمار سال 1991، 75 درصد تمامی مسافران درون شهری (یعنی نزدیک به یک و نیم میلیون نفر) از خطوط اتوبوسرانی استفاده می کنند اگر چه در همان سال آمار خودروهای شخصی در این شهر نزدیک به 500000 دستگاه بود، تخمین زده می شود که نزدیک به 27 میلیون سفرِ درون شهری با خودرو در سال حذف شده است و سالانه 27 میلیون لیتر بنزین در مصرف سوخت صرفه جویی شده است و نتیجتا در مقایسه با دیگر شهرهای کشور برزیل، شهروندان کوریچیبا از کیفیت هوای بهتری برخوردارند.  بتسنتی ستسنی نستیبتسنتسنیت سنیت نستی نستی نست ینس ین سین سنی سنی نس ی

ا■ طراحی با طبیعت

تاریخا سیل و آبگرفتگی یکی از جدی ترین مسایل شهر کوریچیبا به شمار می آمده است. به لحاظ فاصله نزدیک با اقیانوس، در گذشته مرکز شهر همواره در معرض طغیان آب قرار داشت. همچنین سازه های شهر که در کناره های رودخانه ها و نهرها قرار گرفته بود نیز متحمل خسارات زیادی می شد. در طرح جامع جدید، به طبیعت شهر توجه بیشتری شد بدینصورت که از ساخت و ساز در نزدیکی مکان هایی که تاریخا با مسئله آبگرفتگی روبرو بودند جلوگیری به عمل آمد. به جای ساخت و ساز، کاشت انبوه درخت در این مناطق تشویق شد. به برکت این تغییر در طراحی شهری، شهروندان کوریچیبا هم اکنون از تفرجگاه های طبیعی زیادی برخوردارند و خطوط ویژه اتوبوس به این پارک های طبیعی وسیله دسترس جمیع اقشار و طبقات جامعه را به این پارک ها میسر می سازد.  بتسن تسنی نستی نسیت نسیت نست ینت سینت سنی نسیت سینتنسی نسیت نسیت نست ینس تینس ین

در شهرهای مشابه مثل نیواورلیانز در آمریکا که در معرض طغیانِ ساحلیِ آب قرار دارد، با ساختن سد از جاری شدن سیل در شهر جلوگیری کرده اند. اما از طریق طراحی با طبیعت کوریچیبا توانسته است از هزینه های مرتبط با ساخت سد بپرهیزد و درضمن به فضای سبز شهری نیز بیفزاید. در 1970 در ازای هر شهروند، نیم متر مربع فضای سبز شهری وجود داشت اما بر اساس آمار 1991، این میزان به 50 متر مربع رسیده است.  بتسنتنس ینستی نستی نست ینست ینست ینست ینتس ینست ینت سینت سنیت سنی نسی نس ینس

ا■ فناوری مناسب  به جای فناوری مدرنا

علاوه بر انتخاب سیستم اتوبوسرانیِ کم هزینه و زودبازده به جای سیستم مترو که بسیار پرهزینه و دیربازده است، رویکردِ فناوری مناسب در زمینه جمع آوریِ زباله نیز برای کوریچیبا موفقیت دیگری به ارمغان آورده است. در خصوص ارائۀ خدمات حمل و نقل شهری، از لحاظ اقتصادی کاملا مشهود بود که برای یک کشور در حال توسعه، ساخت و تجهیز سامانه اتوبوسرانی در ازای 200 هزار دلار برای هر کیلومتر عاقلانه تر از احداث سیستم قطار زیرزمینی با هزینه بالغ بر 90 تا 100 میلیون دلار در ازای هر کیلومتر است. وانگهی ارائه خدمات اتوبوسرانی را می توان به راحتی به بخش خصوصی سپرد.  تبنستن سنیت نسیت نسیت نستی نست ینست ینس یتنست ینس تینس ینت سنی  

در بخش جمع آوری زباله نیز از سه برنامۀ نوآورانه استفاده شده است: یکی موسوم به «زباله زباله نیست» که در آن مردم در سراسر شهر تشویق به تفکیک زبالۀ خود می شوند تا کار جمع آوری، دفع یا بازیافت ضایعات خانگی با کمترین هزینه انجام گیرد. برنامه دوم «خریداری زباله» نام گرفته و برای تشویق شهروندان در مناطق حاشیه نشین به کار برده شده است. در این مناطق در گذشته زبالۀ پراکنده از معضلات بزرگ شهر بود. اما حالا در ازای دریافت دفترچۀ مدرسه، بلیط اتوبوس یا سبد غذایی، این زباله ها توسط شهروندان جمع آوری شده و تحویل ماموران شهرداری می شود. برنامه سوم به نام «همه تمیز»، به صورت موقت افراد بیکار یا بازنشسته را برای پاکسازی بخش هایی از شهر از زباله به کار می گیرد.  تنست سنیت سنیت نسی نسیت نست ینست ینست ینتس ین ستینست ین سی تسنی

قریب به 70 درصد خانوار های شهر در برنامه «زباله زباله نیست» شرکت می کنند و نزدیک به 31000 خانوار از برنامه خریداری زباله بهره مند شده اند.  درسِ مهم بهره گیری از فناوری مناسب این است که معمولا وقتی از فناوریِ پرهزینه و مدرن برای مسایل توسعه استفاده می شود معمولا فقط یک مسئله حل می شود. اما بهره گیری از فناوریِ مناسب غالبا به حل همزمان چند مسئله می انجامد. بتنستنس ینتسینست ینتسینتسی نتس ینتس ینت سنیتسنینسی نسی نس ی 

 طراحی با مشارکت مردمیا■ 

طراحان و مدیران شهر کوریچیبا در عمل آموخته اند که اداره یک شهر عمدتا کاری اجتماعی و سیاسی است و نه صرفا حرفه ای دفتری و پشتِ میزی. ایشان همچنین آموخته اند که مدیریت محلی، در مقایسه با مدیریت استانی و ملی، دارای این مزیت است که مدیران شهری و مسایلی که با آن سرو کار دارند فاصله چندانی با هم ندارند. این مزیت به مدیران شهری فرصت می دهد که در هر سطحی که با مسایل درگیر می شوند از مردمی که در آن مسئله درگیرند مستقیما نظرخواهی کنند و با مشارکت فکری آنان اقدام به نوآوری (و نه تقلید از راهکارهای متداول در دیگر شهرهای جهان) نمایند. راه حل های بدیع و مؤثر شهرداری کوریچیبا عموما برخاسته از این رویکردِ پویا در طراحی از طریقِ همفکری با شهروندان است. تبتسنت سنیت نستی نستی نست ینتس ینت سنیت نسیت نس

منابع

- Joseph Goodman et al. Curitiba’s Bus System is Model for Rapid Transit. Race, Poverty and the Environment, Winter 2005/2006, 75-76 (accessed 27 June 2013)

- Wikipedia. Curitiba. (accessed 27 June 2013)

- Encylopedia of the Earth. Curitiba, Brazil (accessed 27 June 2013)