اادر خدمت اصلاح الگوی مصرف

سایت اطلاع رسانی اسفندیار عباسی

صفحه اصلی    معرفی سایت    تازه های سایت    همکاری با سایت   درباره اسفندیار عباسی    تماس با ما

مقاله ها و پیوندها:    بخش اول - آلودگی اطلاعاتی    بخش دوم - توسعه محلی 

خدمات پشتیبانی پژوهش            خدمات پشتیبانی نشر             خدمات پشتیبانی توسعه محلی

 برای پژوهشگران          برای اولیا و مربیان           برای برنامه ریزی و سیاستگذاری       

    ا مقاله ها و پیوندها - توسعه محلی و اصلاح الگوی مصرف ا

مقدمه

نمونه های موفق توسعه محلی

فناوری های مناسب

اااااااااا- آب

اااااااااااااااااااااا مسئله فاضلاب

اااااااااااااااااااااا تالاب مصنوعی

اااااااااااااااااااااا مستراح خشک

اااااااااااااااااااااا استحصال آب باران

اااااااااا- غذا

اااااااااا- انرژی

اااااااااا- ضایعات

اااااااااا- حمل و نقل

اااااااااا- ساخت و ساز

نوآوری برای اصلاح الگوی مصرف

پدیده تغییرات آب و هوایی و خشکسالیِ مداوم در تمامی کره زمین، اقدام به نوآوری در شیوه های استفاده از آب و تصفیه پساب در جوامع را الزامی کرده است. واقعیت این است که تنها از طریق بازنگری و اصلاح در الگوی مصرف فعلی آب قادریم که با چالش عظیم کم آبی در حوزه های مختلف توسعه از جمله آب شرب، کشاورزی، صنعت، بهداشت و ساخت و ساز رو در رو شویم. مستراح خشکِ کمپوست ساز از جمله نوآوری های عصر حاضر برای حفاظت از منابع آب پاکیزه در برابر انواع آلودگی های مرتبط با فضولات انسانی است. شاینتس نتسنیت نستی نست ینست ین

مستراح خشک کمپوست ساز

   نمای بزرگتر

ساخت مستراحِ خشکِ کمپوست ساز با نشیمن سنتی و فرنگی، هر دو میسر است. تصویر بالا از نوآوری هایِ معرفی شده در کشورِ سری لانکا است که مورد بررسی، تایید و تشویق یونسکو واقع شده است. سازمان یونسکو این نوع مستراح را برای تولید انبوه از جنس سرامیک و ترویج آن به عموم مردم، و نه فقط اقشار ساکن در روستاهای کم بضاعت، توصیه کرده است. تیتس سنتنس ی

تصویر زیر از مستراحی خشک در ایالت آریزونا در آمریکاست که در طراحی آن از چوب و نشیمن فرنگی استفاده کرده اند. طراحی این دو مستراح (سری لانکا و آمریکا) در زیرساخت و شیوه استفاده با هم متفاوت اند. ارائه این نمونه ها به منظور پیروی مو به مو از آنها نیست. نوآوری وقتی ثمربخش است که با توجه به مصالح ساختمانی و ویژگی های بومی صورت گیرد.  برای تبتنس نستینست ینتسینت  سنی تنست ی

 تنسینت سنی تس

ی

راهنمای ساخت مستراح خشک کمپوست ساز (پی دی اف، 287 کیلو بایت)ا

ارزیابی عملکرد مستراحِ خشکِ کمپوست ساز در سری لانکا، یونسکو  (پی دی اف، 900 کیلو بایت)ا

مقابله با حشرات موذی

مستراح خشک سنتی، به لحاظ نصب زانویی در نشیمن و پرده توری در ورودی لوله هواکش قادر به جلوگیری از رفت و آمد آزادانه مگس و سوسک است. اما مستراح خشکِ کمپوست ساز، به لحاظ طراحیِ متفاوت آن نمی تواند دارای زانویی باشد. در این نوع مستراح، با پوشاندن مدفوع تازه با خاکستر یا خاک نارین تلاش می شود که از جذب مگس جلوگیری شود. همچنین، در مواقعی که مستراح در حال استفاده نیست، درپوشِ محکم و بدون درزی روی سوراخ نشیمن قرار می گیرد. اما با این وصف، گاه ممکن است حشراتی به محفظه ذخیره مدفوع راه یابند. متن بالا وسیله ای ابتکاری برای به دام انداختن و از میان بردن حشرات موذی را معرفی می کند. تبتیبت سنتسنت سنتبنست سنتبسنتب سنت بنست نست بنست بسنت بس

فناوری های مناسب برای تامین و مصرف بهینه آب

مستراح خشک

مقدمه

علم تبدیل ضایعات در طبیعت، ویژه مدفوع انسانی

انواع مستراح خشک تسنسیت

الف) مستراح خشک سنتی

ب) مستراح خشک کمپوست ساز

ج) پکیج های آپارتمانی

د) مستراح خشک برای تولید انرژی

منابع

مستراح خشکِ کمپوست ساز

از آنجاییکه در برخی نقاط دنیا، سطح آب های زیرزمینی بالاست، چاه هایی که برای مستراح خشک سنتی حفر می کنند قادر به ایجاد شرایط مطلوب برای تبدیل مدفوع به کودِ بی خطر و ایمن برای مصارف کشاورزی نیست. و از سوی دیگر، بالا بودن سطح آب در خاک موجب آلوده شدن سفره های زیرزمینی و احتمالا آلوده شدن آب شربِ محلي و لطمه به سلامت جامعه می شود. در چنین شرایطی ایجاد شبکه جمع آوری فاضلاب نیز راهکاری مشکل آفرین و پرخطر است چون نشت از لوله های شبكه فاضلاب، استفاده غیر قانونی از فاضلاب خام و سرریز شبکه در هنگام وقوع بارندگي هاي شديد و آبگرفتگي ها موجب نشت مدفوع و آب سیاه به خاک و نهایتا آلودگی سفره های زیر زمینی مي شود. لذا معقول ترین و بهداشتی ترین راهکار، احداث  نوعی از مستراحِ خشک است که از حفر چاه به كلي بی نیاز بوده و در عین حال قادر باشد که در محل، فضولات انسانی را به کودِ بی خطر تبدیل کند. این نوع از انواع مستراح های خشک به لحاظ ارزانی، سلامتی و سودمندی آن، به ویژه برای مناطق روستایی، ایده آل است. تا کنون انواع مستراحِ خشکِ کودساز در طرح های مختلف در نقاط مختلف جهان احداث و آزمایش شده است. در اینجا ما نمونه ای را انتخاب کرده ایم که مورد تایید سازمان بهداشت جهانی است. بنستن سنیت نسیت نست ینتس ینت سینت سنیت نسنیت سن یتن ستین

احداث مستراح خشكِ كمپوست ساز را با آجرچينيِ كرسي اي به ارتفاع تقريبا یک تا یک متر و بیست و پنچ سانت  آغاز می کنند. طول و عرض این کرسی به تعداد کاربران مستراح بستگی دارد. (توضیح بیشتر در زیر.) درهای جانبی كرسي از دو طرف دسترس آسان به فضای زیرِ آن را برای تخلیه کود کمپوست فراهم می کند. برای ایمنی بیشتر، درون و بیرون کرسی را با سیمان آستر می کنند تا محتویات آن درونِ فضایِ بسته محفوظ بماند. روی کرسی سه سوراخ به اندازه های مختلف ایجاد می کنند. دو سوراخ به عنوان نشیمن برای عمل دفع و سومی برای ادار و انجامِ طهارت. برای دسترس آسانترِ کاربر، این سه سوراخ را معمولا نزدیک به هم در یک خط قرار می دهند. ادرار و آب ريخته شده در سوراخ طهارت توسط يك لوله به باغچه ای بيرون از مستراح براي آبياري زير سطحي گياهان هدايت مي شود. کرسیِ آجری را از وسط با یک دیوارِ تیغه به دو قسمت تقسیم می کنند به صورتی که زیر کرسی دو محفظه کاملا جدا، هر یک برای دریافت مدفوع از یکی از نشیمن ها، به وجود مي آید. بتن تبنستنتین سنیت سنی تنست ینس یست نستینست ینت سنیت نسی تنست ی

مستراح کمپوست ساز در هر زمان فقط از یک نشیمن مدفوع دریافت می کند. قبل از آغاز استفاده از مستراح، محفظه متعلق به آن نشیمن را تا نیمه با مخلوطی از کاهِ درشت، خار و خاشاک و برگ خشک پر می کنند. و هر بار پس از انجام عمل دفع، کاربر روی مدفوع مقداری خاکستر، آهک یا خاک نارین اضافه می کند. بسترِ خشکِ متشکل از کاه درشت و دیگر مواد چوبی، علاوه بر تامین مواد کربنی، موجب می شود که مدفوع ریخته شده متراکم نگردد و از نظر هوادهی دچار مشکل نشود. خاکستر یا خاک نارین به منظور تاراندن انواع حشرات از مدفوع اضافه می شود. رعايت اين پوشش موجب می شود که مستراح جاذب حشراتِ ناقل نگردد. مضافا اینکه نشیمن های این مستراح دارای درپوش های بدون درز است که از رفت و آمد حشرات به درون محفظۀ دریافتِ مدفوع در زمانی که مستراح در حال استفاده نيست جلوگیری می کند. تنتنتن نتنت نتتستسنت نستنسیت نست ینست ینست ینتس نی نس تینست ینس ینسینت

عملکرد درست این نوع مستراح همچنین بستگی به حفظ رطوبت کافی در مخلوط کاه- مدفوع – خاکسترِ درون محفظه و نصب لوله هواکش براي تامين اكسيژن كافي به اين مخلوط دارد. در اقلیم های گرم و مرطوب، به لحاظ گرما و رطوبت هوا، عمل تبدیل مدفوع به کمپوست با سرعت بیشتری انجام می گیرد. اما در اقلیم های گرم و خشک باید دقت کرد که این مخلوط بیش از حد خشک نشود. خشک شدن مدفوع مانع پیشروی فرآیندِ تبدیل به كمپوست و خنثی سازی پاتوژن های موجود در آن می شود به طوری که وقتی مدفوعِ خشک مجددا تر شود برخی از پاتوژن های آن احیا می گردد. لذا با کسب تجربه، کاربران این نوع مستراح ها فرا می گیرند که هر چند وقت يكبار، در صورت لزوم، مقدار کمی آب به مخلوط بیفزایند. از سوی دیگر، افزودن ادرار و آب زیاد به مخلوط موجب آبکی شدنِ بیش از حدِ محیط، ایجاد بو و کاهش سرعت تبدیل ضایعات به کود می گردد. لوله هواکشِ جداگانه ای که مجهز به روکِشِ توری است برای جلوگیری از رفت و آمد حشرات به دو محفظه زیر کرسی نصب می شود.  تبستنتسنی تنسیت نستی نست ینست ینست ینست ینست ینت سینت سین سن ینس

پس از پر شدن یکی از محفظه ها، درپوشِ نشيمنِ آن را برای دراز مدت در جای خود قرار داده و استفاده از نشمین دوم آغاز می شود. تا زمانی که محفظه دوم پر شود، محفظه اول محتویات خود را به هوموس تبدیل کرده است. این هوموس معمولا پس از گذشت 9 الی 12 ماه براي افزودن به خاك زراعي آماده است. توجه به این مدت زمان مهم است چون تعیین کننده اندازه های کرسی چینی در زمان طراحی این نوع مستراح است. طول و عرض کرسی چینی برای محفظه دوگانه این نوع مستراح باید طوری انجام شود که با توجه به تعداد خانوار، هر یک از محفظه ها حداقل 12 ماه طول بکشد تا پر شود. در این مدت محتویات محفظۀ دیگر کاملا تبدیل شده و آماده برای تخلیه است.  نیتن نتس نینسی نستی نست ینست ینتس ینت سنیت سنیت نست ینست ینتس نیت سنیت نس تی

برخی از کاربران از کاربرد این کود در صیفی کاری و سبزی کاری می پرهیزند چون مطمئن نیستند که رطوبت و هوادهی کافی در طول مدتِ کمپوست شرایط مناسب را به وجود آورده که تمامی پاتوژن ها از بین رفته باشد. مسلما رعایت احتیاط بسیار عاقلانه است و کاربر می تواند تا زمانی که از ایمنی نتیجه کار خود مطمئن نیست، از این کود برای پرورش محصولات باغی و زراعیِ غیر خوراکی استفاده کند. در حاشیه صفحه تصاویری از انواع متنوع اين مستراح هاي بهداشتي، كم هزينه، ساده و كمپوست ساز، و کم مصرف گنجانده شده است.   سینت سینت سنیت سنیت نس یتنست ینسی سن یتنس یتنس ی 

شاید این نوع مستراح، حتی در روستاها، برای ما که به مستراح هایِ تر، که در آن دغدغه ای فراتر از تخلیه، طهارت و فلاش نیست، عادت کرده ایم کمی پرزحمت و نا آشنا به نظر رسد. (کاه و خاکستر از کجا بیاوریم؟ چه کسی قرار است پس از تبدیل، کودِ به دست آمده را تخلیه کند؟ آخر فامیل و دوستان چه خواهند گفت؟ و غیره) اما در عین حال، می دانیم که کم نیستند روستاهایی که به علت کم آبی در سال های اخیر با کاهشِ فاحشِ زراعت و از میان رفتن باغ های فراوان روبرو بوده اند. با احداث مستراحِ خشک (از نوع خشک سنتی يا کمپوست ساز) می توان از مصرف بيش از حد آب و آلوده شدن آب در اثر تماس با مدفوع جلوگیری کرد و بر ميزان آب موجود برای دیگر مصارف به ویژه زراعت و باغداری افزود.  تتسنت سنتی نس تینست ینست ینست ینست ین ستینست ین ستین تسنیت سن یتسنی تسنت ینس

از سوی دیگر، با جلوگیری از ایجاد مقادیر زیادی آب سیاه (آب آلوده به مدفوع) در مستراح ها و پیشگیری از مخلوط شدن آن با آبِ خاکستریِ منازل (یعنی آبی که از ظرفشویی ها، روشویی ها و حمام بیرون می آید) می توان با بهره گيري از فناوريِ تالاب مصنوعی آب خاكستريِ منازل را به سادگی و ايمنيِ كامل تصفیه کرد و به مصرف باغات و مزارع روستا رسانید. علاوه بر این، با محدود کردن مدفوع در محل (و پرهيز از جابجايي آن) و تبدیل آن به کود، اهالی یک روستا قادر خواهند بود که تمامی آب حاصل از بارندگی ها، که معمولا روانه شبکه روباز یا لوله کشیِ فاضلاب در روستا می شود و با مخلوط شدن با آب سیاه و آب خاکستری به هدر می رود، را استحصال کنند و به مصرف باغداری و زراعت برسانند.  تبتبتسن ینتس نیت سنیت نستی نست ینت سنیت نسیت سستنست نیتس نیت نستی نستی نست ینست ینت سینت سنیت سنیت

استفاده از مستراح های خشک از نوع سنتی و یا کمپوست ساز در شهر و روستا حرکتی است هوشمندانه به جلو که جوامع را برای آینده ای کم آب آماده می سازد. برای استقبال بهتر و گسترده تر اهالی از این فناوری مفید لازم است که آمادگی فکری لازم پیشاپیش از طریق بسترسازی اجتماعی جهت همفکری و همکاری بین افراد انجام گیرد. این حرکت هم در کشورهای ثروتمند قاره اروپا و آمریکا و هم در کشورهای فقیر مشرق زمین آغاز شده است. در صفحه بعد به معرفی نمونه هایی از مستراح هایِ خشکِ پکیچ، ویژه نصب در واحدهای آپارتمانی، می پردازیم. با داشتن جمیع این اطلاعات کاربران می توانند فراخور شرایط محیط خود، طراحیِ مناسب را انتخاب کنند. تبتسنت نستینتسین تسنی نسیت ی نستی نست ینست ینست ینست ینت نستی نت سنیت نتسی ن