اادر خدمت اصلاح الگوی مصرف

سایت اطلاع رسانی اسفندیار عباسی

   ا مهارت های ارتباطی 

ارتباط انسانیِ روشن و محترمانه     تصمیم گیری گروهی با اجماع       پادرمیانی و میانجیگری       صفحه اصلی

تصمیم گیری گروهی با اجماع   

مقدمه

تصمیم گیری، چه کسی و چگونه؟

تصمیم گیری با اجماع

تسهیلگری جلسات

ااااااااااآسیب شناسی جلسات

ااااااااااتدارکات پیش و پس از جلسه

اااااااااااجرای دستور کار جلسه 

ااااااااااکارابزار های تسهیلگری

خدمات تسهیلگری

کارگاه آموزشی

خواندنی ها

کارابزارهای تسهیلگری

دستیابی به اجماع در جلسات در گرو توانایی تسهیلگر در تشخیص به موقعِ وضعیت احساسی و روحی افرادِ شرکت کننده و محک زدن درست به خردِ جمعیِ گروه است. تسهیلگران مجرب قادرند آمادگی گروه برای دستیابی به اجماع را محک بزنند یا برای نواندیشی، رفع گره فکری، رفع اختلاف، یا گردآوری نظرات بیشتر کارابزارهای مناسبی را به موقع به گروه پیشنهاد کنند. تعداد بسیار متنوعی از این روش ها وجود دارد. در اینجا فهرست وار به معرفی گزیده ای از این روش ها می پردازیم: انستسنی بیبی ببیبیبیبیبی بییبی بیسنتسنی سنیتسنی نیستسنیت سنیت نسیت نس یسنی تسن یتنس یستمسی

گفت وشنود خودمانی

صحبت به نوبت

نواندیشیِ همزمان

وارسی

یادداشت تصویری

سرفصل بندی

رای گیری چند وجهی

ا- گفت وشنود خودمانی

توانایی افراد در بیان نظرات خود در جمع یکسان نیست. برخی از افراد در گفتگوهای رو در رو بهتر می اندیشند و نظر خود را روشن تر بیان می کنند. چنانچه تسهیلگر تشخیص دهد که تعدادی از اعضای جلسه به لحاظ کم رویی و ترس از گفتگو در جمع از مشارکت در بحث و بررسی ابا دارند، از کارابزارِ گفت و شنود خودمانی استفاده می کند. برای اجرای این روش، تسهیلگر اعضای جلسه را به مدت 5 دقیقه به تیم های دو نفری تقسیم می کند. در این تیم ها، به نوبت، یکی صحبت می کند و دیگری گوش می دهد. مادامی که گوینده به تفکر و صحبت می پردازد، شنونده با دقت گوش می دهد؛ وی نه سؤالی می پرسد و نه بحث می کند. در آغازِ گفت و شنود خودمانی، تسهیلگر به اعضای جلسه یادآور می شود که هر چه به ذهنشان می آید با همصحبت خود در میان بگذارند و در بندِ خجالت و فصاحت و بلاغت نباشند مبادا نکته ای از قلم بیفتد. محتوای گفتگوی این تیم های دو نفری محرمانه است، مگر اینکه زوج ها طور دیگری توافق کنند. مطرح کردن نکات بیان شده در این گفت و شنود های خودمانی به افرادِ کم صحبت و احیانا خجالتی فرصت می دهد که در مورد نظر خود بیندیشند و برای بیان آن در جلسه عمومی آمادگی ذهنی و لفظی بیشتری پیدا کنند.  تیت سنت تسنت سن تینس تنس تینت سنیت سنیت نس ی skdj s dskdj ks dسن یسن ینس

ا- صحبت به نوبت

با استفاده از این روش، تک تک اعضای جلسه به نوبت، برای مدتی کوتاه و مساوی نظر خود را بیان می کنند. صحبت به نوبت به تسهیلگر و دیگر اعضای جلسه فرصت می دهد که از نظر تک تک همکاران خود باخبر شوند و بدانند که نظر جمع در مورد موضوعی واحد چیست. تتینت سنتس نتسن نت سنتسینسنت سنتس نیتسنیت سنیتس نیتسنیت سنیت سنیت سنیت نسیت نسیت نستی

ا- نواندیشیِ همزمان

تسهیلگران از این روش برای ایجاد ایده های نو و خلاق یا انگیزش شرکت کنندگان به مشارکت در گفتگوها استفاده می کنند. این روش را «نواندیشی همزمان» می خوانند چون اعضای جلسه بدون هیچگونه ملاحظه، حتی رعایت نوبت، آنچه فی البداهه به ذهن می رسد را بیان می کنند. فی البداهه بودنِ این نوع مشارکت ذهنی شرکت کنندگان را ناخودآگاه به سخن گفتن از ژرفایِ خلاقِ ضمیر خود تشویق می کند. در طیّ نواندیشی همزمان، به لحاظ جایز نبودن هر گونه واکنش منفی، اذهان حاضران در جلسه یگانه می شود و نتیجتا قابلیت های خلاقیتِ آگاهانه و ناآگاهانه آنان همسو می گردد.  تینتئ. م  سنت نتسنت سنیت نستی نستینستینستی نستی نست ینست نتسنیت نسیت

ااااااااااااترتیب اجرای نواندیشیِ همزمان

ااااااااااااااااا■  ابتدا مسئله مورد نظر به دقت معرفی و شکافته می شود به طوری که سؤال و ابهامی برای شرکت کنندگان باقی نماند.ا

ااااااااااااااااا■  سپس از شرکت کنندگان دعوت می شود که یکی دو دقیقه سکوت کنند.ا

ااااااااااااااااا■  بعد، از ایشان دعوت می شود که ایده های خود را بدون واهمه از اینکه دیگران در مورد آن چه می اندیشند بیان کنند.ا

ااااااااااااااااا■  در حین اجرای نواندیشیِ همزمان، بحث و بررسی یا تجزیه و تحلیلِ نظرات بیان شده مجاز نیست. فقط ایده ها بیان می شود.ا

ااااااااااااااااا■  هیچ گونه واکنش انتقادی یا تمسخرآمیز در مورد هیچ یک از ایده ها، هر چقدر که عجیب و نامانوس باشد، پذیرفته نیست.ا

ااااااااااااااااا■  شرکت کنندگان تشویق می شوند تا از ایده های یکدیگر برای بهبود یا تکمیل ایده خود استفاده کنند و ایده جدید خود را مجددا به گروه ارائه کنند. ا

ااااااااااااااااا■  تمام ایده ها، بدون استثنا روی تخته سفید یا یک برگ کاغذ بزرگ یادداشت می شود به طوری که برای همگان قابل رویت باشد. ا

ااااااااااااهدف از اجرای نواندیشی همزمان

ااااااااااااااااا■  تشویقِ اندیشه پردازی و خلاقیت در گروه

ااااااااااااااااا■  دعوت همه اعضا به شرکت در جلسه

ااااااااااااااااا■  ایجاد حرکت، انرژی و انگیزه در گروه

ااااااااااااااااا■  جدا کردن ایده از ایده پرداز. آنچه روی تخته یا کاغذ نوشته می شود نه به فردی خاص، بلکه به کل گروه تعلق دارد. مجموعه ایده های گردآوری شده به عنوان خمیر مایۀ راهکارهای پیشنهادی جهت حل مسئله مورد بررسی و بهره برداری قرار می گیرد.اتیتس نستنcjfj skjsjskj sj sdj skdjستی نستی نستی نستی نسیت نسیت سنیت سنیستی

ا- وارسی

وارسیِ شرایط جسمانی و روانی اعضای جلسه از مسئولیت های تسهیلگر است. قطعا اگر اعضای جلسه از نظر جسمی خسته یا از طولانی شدن کار جلسه کسل شده باشند مطمئنا قادر به مشارکت مؤثر در گفتگوها، تفکر جمعی و ایده پردازی نیستند. لذا با توجه به حرکات بدنی یا میزان هیجان یا سکوتی که در جلسه وجود دارد، تسهیلگر هر از چندگاهی جویای حال اعضا می شود. او صراحتا از ایشان می پرسد که آیا اعضا قادرند به گفتگو ادامه دهند یا باید چند دقیقه استراحت کنند؟ آیا اعضا ترجیح می دهند که موضوع بحث جاری را تمام کنند و مابقی کار را به بعد موکول کنند؟ آیا گروه آمادگی لازم برای رای گیری را به دست آورده است یا ابهامات و اعتراضات عمده ای هنوز باقی است که باید در شکل دهی به پیشنهاد نهایی لحاظ قرار دهند؟  تیتبتسنتسنت سینت سیت سنتسیت سنیت سنیت سنیت س یسی سن سمسنتسین سمنتسمین سمنیتسنمی مستیمسنتیمستینمستی مسیت سنمس ی

ا- یادداشت تصویری

تصویر همیشه گویاتر از متن است و درک و جذب آن آسان تر و سریعتر. لذا در بعضی مواقع که موضوعِ بحث پیچیده و طولانی است، علاوه بر یادداشت برداری کتبی که در طی جلسه برای مستند سازی مباحث و تصمیمات انجام می شود، تسهیلگر اقدام به کشیدن یادداشتی تصویری می کند. نمودار و جدول از نمونه های بهتر شناخته شده اینگونه تصاویر است. اما برای یادآوری بهتر، گاه تسهیلگران این تصاویر را به صورت اشیاء مختلف مثل درخت می کشند. در چنین تصویری نظرات بنیادین، ریشه هایِ اصلی و فرعی درخت، فرآیند اجرای تصمیم، تنه درخت و نتایج مطلوب به صورت شاخه ها و میوه ها ترسیم می شود. از مزایای یادداشت های تصویری این است که در یک نگاه اعضا و تسهیلگر می توانند آنچه تا کنون مورد بحث قرار گرفته است را به سرعت مرور کنند و ارتباط نکات با یکدیگر و با نتیجه گیری های انتهای کار را یادآور شوند. ایتنی نمسنتینت سنمتسنمیتمسنتیسمنی سمنیت مسنیت مسنتی سمنتی مسنتیمسن یمتسیمنس ت

ا- سرفصل بندی

این روش برای بررسی موضوعات پیچیده یا برنامه ریزی مشارکتی پروژه ها استفاده می شود. غالبا در پروژه های جدید، در ابتدای کار کاملا روشن نیست که در راستای تحقق هدفِ منظور، باید به چه جزییاتی پرداخت و از چه مراحلی عبور کرد. از طریق سرفصل بندی می توان به کشف و اولویت بندیِ سرفصل های بحث پرداخت. این روش، همانند نواندیشیِ همزمان، مشوقِ همسو سازی نیروهای ذهنیِ خودآگاه و ناخودآگاهِ شرکت کنندگان است تا بدون رخدادِ سوء تفاهم های مرتبط با بحث و جدل، بهترین ایده ها و قضاوت های حرفه ای، از سوی افراد بیان شود و مستند سازی گردد. اجرای فصل بندی بدین صورت است که  ینتسنت سیتسن سیت سینت سنیت نستی سنتی نسیت نستی نستی نستی نسیت سن

ااااااااااااااااا■  ابتدا جمله ای توصیفی از موضوع، روی تابلو (تخته سیاه، تخته سفید، یا یک برگ کاغذ بزرگ) نوشته می شود. ا

ااااااااااااااااا■  با استفاده از روش نواندیشیِ همزمان تمامی ایده ها، ملاحظات، دغدغه ها، راه حل ها، نظرات، مراحل کار و غیره در جملات بسیار کوتاه بر روی کاغذهایِ قطع کوچک (یک چهارم آ4) نوشته و با چسب به طور اتفاقی روی دیوار طوری که در معرض دید همگان باشد نصب می شود.ا

ااااااااااااااااا■  پس از پایان نواندیشی همزمان، گروه با همفکری و همکاری، ایده های مشابه را در دسته بندی های جداگانه مرتب می کند. کار دسته بندیِ نظرات  با کمترین بحث و گفتگو انجام می شود. نتیجه دسته بندیِ فی البداهۀ نظرات از یافته های ارزشمند و نسبتا سهل الوصول این روش است کما اینکه اگر از راه دیگری اقدام شود برای انجام این کار به زمان بسیار طولانی تری نیاز خواهد بود.ا

ااااااااااااااااا■  بعد از پایان دسته بندی نظرات، برای هر دسته، عنوانی مناسب انتخاب می شود. این عناوین، سرفصل های بحث در مورد موضوع مورد نظر و یا بخش های اجراییِ پروژه مشارکتی را مشخص می کند. ایتنتستس سنتسی نت س

ا- رای گیری چند وجهی

تسهیلگران از این روش زمانی استفاده می کنند که در میان شرکت کنندگان بر سر اولویت بندیِ رسیدگی به موضوعات مختلف اختلاف نظر شدید به وجود آمده باشد. اجرای رای گیریِ چند وجهی بدینصورت است که 

ااااااااااااااااا■  ابتدا از طریق نواندیشیِ همزمان لیستی از موضوعات یا مسایل مورد اختلاف شرکت کنندگان تهیه می شود.ا

ااااااااااااااااا■  سپس تسهیلگر با تشویق سؤال و جواب در میان شرکت کنندگان می کوشد که درک همگان از عبارات و عناوینی که در لیست آمده یکسان باشد.ا

ااااااااااااااااا■  لیست نهایی روی یک برگ کاغذ بزرگ نوشته می شود و جایی قرار می گیرد که برای همگان قابل رویت باشد.ا

ااااااااااااااااا■  سپس اعضای گروه از طریق بحث و بررسی تصمیم می گیرند که چه معیارهایی برای ارزیابی و سنجش اولویت موضوعات لیست استفاده کنند.ا

ااااااااااااااااا■  با پیشنهاد تسهیلگر، گروه روشی واحد برای رای گیری انتخاب می کند و از طریق آن به اولویتِ بندیِ موضوعات لیست شده می پردازد. روش های رای گیری متفاوتی برای این گونه اولویت بندیِ گروهی وجود داد که چند نمونه در زیر می آید. ا

ااااااااااااچند نمونه از روش های رای گیری

ااااااااااااااااا■   شرکت کنندگان به طور جداگانه اقلام لیست را از 1 تا آخر روی برگ کاغذی اولویت بندی می کنند. سپس مرتبه بندی همه اعضا کنار هم گذاشته می شود و با جمع زدن اولویت بندی هایِ فردی، به اولویت بندی جمعی گروه دست می یابند.ا

ااااااااااااااااا■  هر یک از شرکت کنندگان 4 یا 5 قلم از موضوعات لیست را انتخاب می کند و از 1 تا 5 به ترتیبی که مهم می داند مرتبه بندی می کند. سپس مرتبه بندی های فردی به همان روشی که در روش اول توصیف شد به مرتبه بندی جمعی تبدیل می شود.ا

ااااااااااااااااا■  به هر یک از اعضا تعداد معینی نوار کاغذیِ هم اندازه داده می شود. هر نوار کاغذی به معنی یک رای است. اعضا می توانند هر تعدادی از نوارهای خود را در کنار موضوع مورد علاقه خود قرار دهند. در نهایت تمام نوارها برای موضوعات شمارش می شود و بر اساس تعداد نوارها اقلام روی لیست مرتبه بندی می گردد. ا